Sprawa Tonyi Harding – największy skandal w historii łyżwiarstwa figurowego
Podziel się
Skandal, który w 1994 roku wstrząsnął światem sportu. Od wydarzeń z 1994 roku minęło wiele lat, na tyle, by fakty zatarły ustępując miejsca tabloidowym wymysłom. To mogła być bohaterska opowieść, jak dzięki łyżwiarstwu Tonya Harding dźwignęła się z dna na łyżwiarski szczyt. Nie zdołała jednak się na nim utrzymać.
Tonya Harding przyszła na świat 12 listopada w 1970 roku w Portland. Była córką kelnerki LaVony Golden i jej piątego męża, Alberta Hardinga. W rodzinie od początku źle się działo. Ojciec zmagał się z licznymi problemami zdrowotnymi, które znacznie utrudniały mu pracę. Matka z kolei wielokrotnie stosowała wobec swojej córki przemoc psychiczną i fizyczną. Wielkim ciosem dla Tonyi była śmierć jej przyrodniego brata pod kołami samochodu.
Przygodę Tonyi z łyżwami zainicjowała wyprawa z matką do galerii handlowej, która posiadała lodowisko. Szybko się okazało, że trzyletnia Tonya jeździ nie gorzej niż większość dwu- czy nawet trzykrotnie starszych dziewczynek. Umiejętności małej Tonyi zwróciły uwagę trenerki Diane Rawlison, która zgodziła się trenować Tonyę. Już w wieku 5 lat Tonya wygrała pierwszy lokalny konkurs.
Zanim Tonya została nastolatką, ojciec opuścił rodzinę. LaVony nie było stać na zakup córce kostiumów na zawody; szyła je więręcznie. Sama Tonya nie uznaje tego jako poświęcenie matki dla córki. Zdaniem Harding to była tresura i chęć zarobku na talencie córki. Łyżwiarka niejednokrotnie przyznawała w wywiadach, że była regularnie maltretowana przez matkę. Sama LaVona utrzymuje natomiast, że uderzyła córkę tylko raz w życiu, szczotką do włosów.
W drugiej klasie liceum Harding ostatecznie porzuciła naukę, aby skupić się na łyżwiarstwie. W połowie lat 80. zaczęła uprawiać sport wyczynowo. W 1989 roku po raz pierwszy stanąć na ostatnim stopniu podium. W 1990 roku w wieku 19 lat poślubiła Jeffa Gillooly’ego. Związek jednak od początku był bardzo toksyczny. Tonya wielokrotnie oskarżała męża o stosowanie przemocy. W późniejszych wywiadach zaprzeczała jednak, że Jeff znęcał się nad nią. B.urzliwe małżeństwo zakończyło się już po trzech latach, jednak już kilka miesięcy po podpisaniu dokumentów rozwodowych Tonya i Jeff ponownie zamieszkali razem.
Przełom w karierze Harding nastąpił w roku 1991, kiedy za sprawą rekordowego potrójnego axla zdobyła tytuł Mistrzyni Ameryki, jako pierwsza singlistka w historii zawodów otrzymała najwyższą możliwą notę za wartość techniczną występu. Krótko potem na Mistrzostwach Świata w Monachium zajęła drugie miejsce.
Całe Stany Zjednoczone wierzyły, że Tonya wygra medal na igrzyskach olimpijskich we Albertville. Niestety Harding zajęła 4. miejsce, najprawdopodobniej przez zlekceważenie różnicy czasu w skutek późnego przylotu do Francji. Na Mistrzostwach Świata uplasowała się z kolei na szóstej pozycji. W następnych latach zaczęła zaliczać coraz więcej porażek i wpadek – poluzowana łyżwa czy pęknięta skutek. W rywalizacji na lodowisku pochodząca z patologicznego środowiska Tonya miała małe szanse– uwaga skupiła się na nowej ulubienicy Ameryki – pięknej Nancy Kerrigan, pochodzącej z dobrej i bogatej rodziny. Łyżwiarstwo figurowe woli łyżwiarki ładne i pełne gracji i wdzięku, niczym księżniczki Disneya. Umięśniona i dobrze zbudowana Tonya nie mogła się przy niej równać. Były małe szanse że jury wybierze na olimpiadę dziewczynę pochodzącą z dna społecznego niż śliczną Nancy. Jej noga była jedynie stłuczona anie złamana. Po dziesięciodniowej kuracji Nancy wraz z Tonyą zostały wybrane do reprezentacji na igrzyska olimpijskie w Norwegii reprezentjąc Stany Zjednoczone.
Szybko ustalona,że za napaścią stał Jeff Gillooly i były ochroniarz Tonyi, Shawn Eckhardt. Wynajęli Shane’a Stanta, by wraz Derrickem Smithem jako kierowcą podjechał pod halę, w której ćwiczyłaNancy Kerrigan. .Sprawą zajęło się FBI. Stant szybko wyznał, z czyjego polecenia działał.
Wkrótce zatrzymany został Gillooly. Zawarł układ z wymiarem sprawiedliwości iw zamian za obietnicę niższej kary zeznał, że Harding aktywnie uczestniczyła w przygotowaniu ataku. Mężczyzna został skazany na dwa lata więzienia, Stant, Eckhardt oraz Smith otrzymali wyrok 18 miesięcy. Z kolei Tonya znajdowała się na celowniku mediów i paparazzi. Amerykański Komitet Olimpijski postanowił o wykluczeniu Tonyi z igrzysk, ale decyzja uległa zmianie, gdy łyżwiarka zagroziła pozwem na 25 milionów dolarów odszkodowania. Harding zajęła ósme miejsce Olimpiadzie w Lillehammer na 8. miejscu, Nancy Kerrigan zdobyła srebny medal. Tonya wjechała na lód spóźniona. Już pierwszy skok wykonała źle, ze łzami w oczach tłumaczyć się przed jury z pękniętej sznurówki łyżew. Zawodniczka dostała jednak drugą szansę i wykonała swój program muzyką Parku Jurajskiego przy kolejnym podejściu.
Po powrocie do kraju sprawa ataku powróciła ze zdwojoną siłą. Tonya przyznała się do krycia męża i innych sprawców. Uznano ją więc winną utrudniania śledztwa. Musiała zrzec się członkostwa w Amerykańskim Związku Łyżwiarstwa Figurowego oraz pozbawiono ją mistrzostwa Stanów Zjednoczonych z 1994 roku, jak i dożywotnio zakazano udziału w wydarzeniach organizowanych przez Związek w roli zawodniczki czy trenerki. Cała kariera Harding została jakby wymazana.
Tonya powróciła do sportu, tylko nie z łyżwami na nogach, a rękawicach bokserskimi. Jej kariera bokserska skończyła się na sześciu walkach, z których trzy wygrała, a trzy przegrała. Próbowała też swoich sił na scenie muzycznej, powołując do życia zespół The Golden Blades. Planowała wydać płytę, ale wygwizdano jej zespół podczas pierwszego występu. Drugim mężem łyżwiarki był Michael Smith, za którego wyszła w 1995 roku. Małżeństwo przetrwało rok. W czerwcu 2010 roku wyszła trzeci raz mąż za Josepha Price’a, którego nazwisko przyjęła, odcinając się tym samym od swojego dawnego życia. Rok później na świat przyszedł syn pary. W 2018 Tonya wzięła udział w show Taniec z gwiazdami, w edycji dla sportowców, gdzie zajęła trzecie miejsce.
O łyżwiarce zrobiło się znów bardzo głośno za sprawą filmu 'Jestem najlepsza. Ja, Tonya’, z 2018 roku w reżyserii Craiga Gillespie. Odtwórczyni głównej roli, Margot Robbie, została nominowana do Oscara, a odtwórczyni roli matki Tonyi, Allison Janney zdobyła Oskara jako najlepsza aktorka drugoplanowa. Film zdobył wiele innych nagród i nominacji, m.in. Złoty Glob dla Allison Janney.
